Studiefinanciering

Studiefinanciering

De Nederlandse overheid komt studenten tegemoet door het verstrekken van studiefinanciering. Daarmee kunnen studenten hun studiekosten, (een deel van) hun levensonderhoud, premie voor de ziektekostenverzekering en het collegegeld betalen. Wanneer heb je recht op studiefinanciering? Waar bestaat studiefinanciering uit? Waar en hoe moet je studiefinanciering aanvragen en wanneer moet je dit eigenlijk doen? Je leest er hier alles over.

Recht op studiefinanciering

Alle zaken rondom studiefinanciering worden sinds januari 2010 geregeld door DUO: Dienst Uitvoering Onderwijs (voorheen Informatie Beheer Groep) te Groningen. Je hebt recht op studiefinanciering als je studeert aan het MBO, een hogeschool of universiteit. Indien je meer dan een bepaald bedrag per jaar (bij)verdient, namelijk € 14.682,96 in 2019 , vervalt je recht op studiefinanciering. Deze grens is vanwege het Covid-19 virus voor 2020 komen te vervallen.

Val ik onder het oude of nieuwe stelsel?

Studenten die na 1 september zijn begonnen aan een bachelor- of masteropleiding vallen onder het nieuwe stelsel. Voor studenten die voor 1 september aan een bachelor- of masteropleiding zijn begonnen geldt dat zij onder het oude stelsel vallen. De studenten die onder het nieuwe stelsel vallen hebben geen recht meer op de basisbeurs.

Het verschil tussen het oude stel en het nieuwe stelsel

In beide gevallen geldt dat je vanaf twee jaar na de beëindiging van je studiefinanciering begint met het aflossen van je studieschuld. Voor het nieuwe stelsel geldt dat je het bedrag binnen 35 jaar moet aflossen. In het geval van het oude stelsel is gaat het over een periode van 15 jaar.

Waar bestaat studiefinanciering uit?

De studiefinanciering volgens het nieuwe stelsel voor het Hbo en de universiteit bestaat uit vier verschillende onderdelen. Het oude stelsel kende ook de basisbeurs als vijfde onderdeel:

  • Basisbeurs (oude stelsel) in de vorm van de prestatiebeurs; Als je uitwonend bent, is je basisbeurs hoger dan wanneer je bij je ouders woont. Je ontvangt deze beurs meestal vier jaar lang, waarna je nog drie jaar mag lenen. Bij langer durende studies, zoals geneeskunde, heb je overigens ook langer recht op de basisbeurs. Deze beurs is een gift op voorwaarde dat je een diploma haalt binnen tien jaar. Mocht niet aan deze voorwaarde voldaan zijn, wordt de beurs in een lening omgezet, welke dus terugbetaald dient te worden.
  • Aanvullende beurs; Afhankelijk van het inkomen van je ouders, heb je het recht op een aanvullende beurs. De hoogte van deze beurs kan berekend worden door het invullen van de Rekenhulp Ouderbijdrage.
  • Lening; In het geval dat je extra geld nodig hebt is het mogelijk om te lenen. Deze lening is onderdeel van de studiefinanciering. Het rentepercentage staat voor 2020 op 0%. Na afloop van je opleiding staat de rente steeds voor 5 jaar vast.
  • Studentenreisproduct; Het studentenreisproduct is onderdeel van de studiefinanciering en wordt na het behalen van een diploma omgezet in een gift. Hierbij geldt wederom de regel dat deze diploma binnen 10 jaar behaald moet zijn. Via het studentenreisproduct kan je er voor kiezen om doordeweeks of in het weekend gratis te reizen met het openbaar vervoer.
  • Collegegeldkrediet; Het laatste (optionele) onderdeel van studiefinanciering is het collegegeldkrediet. Dit is anders dan de ‘gewone’ lening, bedoeld om je collegegeld mee te betalen. Er gelden dezelfde voorwaarden voor het terugbetalen en de hoogte van de rente als voor de ‘gewone’ lening. Hoeveel collegegeldkrediet je krijgt, hangt af van het collegegeld dat je betaald. Op het moment dat je wettelijk collegegeld betaald, kan je maandelijks 1/12 van het collegegeld lenen. Betaal je instellingscollegegeld? Dan kun je meer lenen. Dit bedrag is afhankelijk van de hoogte van het bedrag van het instellingscollegegeld. Hierbij geldt wel een maximum bedrag van 5 maal het wettelijke collegegeld.

Waar en hoe moet je studiefinanciering aanvragen?

Studiefinanciering kan je aanvragen via DUO. Doe dit het liefst drie maanden voordat je aan je studie begint, zodat je zeker weet dat je niks misloopt. Het is mogelijk om studiefinanciering met terugwerkende kracht aan te vragen, tot en met het begin van het lopende studiejaar. De maanden die je gemist hebt krijg je dan alsnog uitbetaald. Dit geldt niet voor het studentenreisproduct.

Studiefinanciering gewijzigd

Veel studenten klaagden daar over. Ze vonden het niet kunnen. Ook in de media waren er veel essays en betogen te vinden waarin experts en hoogleraren zeiden dat het niet te doen is. Dan zou een student standaard al ruim twintigduizend euro studieschuld opbouwen. Hoe zat het dan precies met de studiefinanciering? Elke student had recht op studiefinanciering. En wanneer was je student? Als je studeerde aan de universiteit, een hogeschool of aan het MBO en je minimaal achttien jaar was. Er waren twee soorten studiefinanciering: thuiswonend en uitwonend. Thuiswonende studiefinanciering bedroeg ongeveer zeventig euro en uitwonende studiefinanciering ongeveer 260 euro. Dat verschilt wel een beetje. Het is ook afhankelijk van hoe de financiële situatie is van je ouders. Waarom vertellen we je dit in verleden tijd? Omdat die tijden dus gaan veranderen. Eerst was de studiefinanciering een soort gift. Dat hield in dat wanneer jij je studie had afgerond, je het geld van de overheid cadeau zou krijgen, als een gift.

Basisbeurs

Mocht jij stoppen met je studie, dan zou je het geld terug moeten betalen, alle studiefinanciering. Nu bepaalt de overheid dat jij als student het geld in ieder geval terug moet betalen en het dus ook geen gift meer wordt. Er was ook wel een aanvullende beurs naast een basisbeurs. Dan kon je tegen een enorm goedkope rente meer geld krijgen per maand en dan zou dat in ieder geval omgezet worden in een lening. Maar dat gaat dus veranderen. Als je gaat studeren, dan moet je weten hoe het werkt. Hoe je studiefinanciering ontvangt, hoe je jouw ov-studentenkaart ontvangt om doordeweeks of in het weekend gratis te reizen en in het andere deel, het weekend of de week, met veertig procent korting. Maar je moet ook weten wanneer je studentenlening wordt omgezet in een gift en wanneer de toeslag een lening blijft; het sociaal leenstelsel. In dit artikel leggen we je alles uit over de regeling, hoe die regeling nu is en hoe die regeling gaat veranderen. Je studiefinanciering bestaat uit vier onderdelen; een aanvullende beurs, je basisbeurs in ieder geval, je ‘studentenreisproduct’, een ov-chipkaart dus voor in het weekend of doordeweeks en een lening. Deze lening is eigenlijk een aanvullende beurs die je kunt aanvragen. Let op: de regelgeving mbt studiefinanciering is recentelijk gewijzigd. Raadpleeg DUO voor de actuele informatie.

Hoogte studiefinanciering

Je kunt een maximaal bedrag lenen, een aanvullende beurs, per maand nog naast je basisbeurs. Zo kun je ruim zevenhonderd euro per maand ontvangen, maar je moet wel onthouden: al dit geld moet je uiteindelijk terug betalen. Probeer dus naar mogelijkheden te zoeken om aan het eind van je studie niet met een torenhoge schuld te zitten. Op deze website vind je meer tips, ook voor bijbaantjes, kamers zoeken en bespaartips. Alles voor een betere studie. Linda (16) maakt zich nog geen echte zorgen over dat de regeling gaat veranderen. ‘Mijn ouders hebben me hier wel goed over ingelicht. Ze hebben me verteld dat het studentenreisproduct verdwijnt en dat de studiefinanciering automatisch een lening is als ik ga studeren.’ De studiefinanciering is nu eigenlijk al een lening. Als je nu als student je studie binnen vijf jaar afmaakt, dan word je lening, je gekregen studiefinanciering, omgezet in een gift. Vroeger was dit zelfs meer jaar, dan kon je er tien jaar over doen. Dat is ondertussen niet meer zo.

Sparen als student

Linda heeft samen met haar ouders besloten om nu al te gaan sparen. ‘Ik wil eigenlijk geen lening of overige kosten hebben na mijn studie. Ik heb het goed besproken met mijn ouders en ik wil gewoon tijdens mijn studie wat harder werken. Mijn ouders hebben me wel beloofd dat ze bij zouden springen, financieel gezien, als het echt niet gaat, maar ik ga ervan uit dat het niet hoeft.’ Linda heeft gelukkig zelf al een plan hoe ze het financieel op kan lossen. ‘Ik denk dat ik gewoon een bijbaan moet zoeken, in de horeca. Dan kan ik dat baantje in de avonduren doen, bijvoorbeeld serveren bij een restaurant. In het weekend kan ik dan studeren en verder werken aan mijn studie.’ Het liefst vindt Linda een baantje dat past bij haar studie. ‘Uiteraard. Ik weet nog niet wat ik wil gaan studeren, maar als ik een mediastudie ga doen bijvoorbeeld, dan hoop ik dat ik ook een baantje kan vinden in de media als bijbaan. Liever dat dan de horeca.’

Financiële steun van ouders

Linda ziet het wel voor zich dat haar ouders nog financieel bij zullen springen. ‘Natuurlijk. Ik ga mijn best doen om het allemaal in mijn eentje te kunnen financieren, maar het is best mogelijk dat het niet gaat lukken, maar dan weet ik zeker dat ik mijn ouders heb die mij willen helpen.’ Als je aan een studie begint is het belangrijk om te kijken wie je studie betaalt, zodat je ook weet wie je terug moet gaan betalen aan het eind van je studie. Eigenlijk zijn er drie partijen die je helpen te betalen aan je studie; je ouders, jijzelf en DUO. Die laatste is de organisatie vanuit de overheid. DUO zorgt voor het studentenreisproduct en de basisbeurs. Vanaf de zomer van 2015 verdwijnt DUO. Dit klopt niet helemaal. DUO blijft wel bestaan, maar er worden wel drastische maatregelen genomen. Het studentenreisproduct verdwijnt. Dit betekent dat als je na de zomer van 2015 begint met studeren, je zelf je kosten voor het openbaar vervoer moet betalen. Wel of niet op kamers Nu is het bijvoorbeeld handiger om niet op kamers te gaan qua kosten en gewoon gebruik te maken van je studentenreisproduct, maar dan is het misschien wel veel handiger om op kamers te gaan, zodat je minder kosten hebt voor het openbaar vervoer. En die basisbeurs van DUO dan? Die blijft wel! Maar ook deze basisbeurs wordt geen basisbeurs meer. We leggen je graag even uit hoe de situatie nu is. Nu heb je een basisbeurs, je studiefinanciering. Dit verschilt lichtelijk per situatie van jou en je ouders, maar laten we uitgaan van ongeveer zeventig euro per week. Eigenlijk is dit al een lening, want als jij je studie niet behaalt binnen het aantal jaar dat er is voor de studie, dan moet je deze studiefinanciering, deze basisbeurs terug betalen. Nu ziet de overheid en dus ook DUO, het als een gift. Haal jij je studie, je diploma, binnen vijf jaar? Dan zet de staat, de overheid je verkregen geld, je basisbeurs om in een gift, een beloning. Hiermee hoef jij dat geld niet terug te betalen. Naast die basisbeurs is er wel nog een aanvullende beurs. Dingen duidelijk zien Uiteraard moet jij je wel een aantal dingen helder voor je zien, zoals dat een lening altijd geld lenen is en elke euro die je uitgeeft, die moet je uiteindelijk terug betalen. Zo kun jij jezelf behoorlijk in de schulden lenen en werken en heb je aan het eind van je studie een behoorlijke studieschuld. Dat betekent dat lenen en geld ontvangen van DUO helemaal niet meer zo aantrekkelijk is. Nu wordt die basisbeurs omgezet in een gift, dan is die basisbeurs gewoon ook een lening. Je kunt er dan tijdens het studeren voor kiezen om een baan te zoeken en geen lening af te sluiten via DUO. Je studentenreisproduct verdwijnt in ieder geval, dus het is ook goed om daar een baantje voor te gaan zoeken om die kosten te kunnen bekostigen. Veranderende situatie Waarschijnlijk vraag jij je nu af: als ik na de zomer van 2015 al aan het studeren ben, in mijn eerste, tweede of zelfs derde of vierde jaar, wat gebeurt er dan? Dat is een goede vraag, maar het antwoord is duidelijk: voor alle studenten die nog bezig zijn met hun studie verandert er niets. Deze regeling blijft zo, ook in 2018 bijvoorbeeld, totdat je klaar bent met je studie, het afronden daarvan of wanneer je stopt. Wel is het zo: stel je voor, jij doet nu een HBO opleiding en na de zomer van 2015 wil je aan de universiteit gaan studeren? Dan moet je dit zelf bekostigen, want dan val je in de nieuwe regeling van het kabinet. Daarbij is het dan ook de vraag of je het wel ziet zitten om verder door te studeren of juist niet. Rekenhulp studiefinanciering Als je wilt weten hoeveel studiefinanciering je nu precies kunt ontvangen, dan kun je de rekenhulp van DUO gebruiken via hun website voor het ontvangen van studiefinanciering.

Studentenlening

Studenten lenen steeds meer geld. Dat leidt tot hoge studieschulden. Veel studenten zitten met een studieschuld van meer dan 15.000 euro, exclusief de rente die over dit schuldbedrag wordt gerekend. Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft meermaals aangegeven zich grote zorgen te maken over deze hoge schulden.

Nibud Leengedrag studenten

Het Nibud heeft onderzoek gedaan naar het leengedrag van studenten. Daaruit bleek dat bijna de helft van alle studenten geld leent. Het gaat om een gemiddeld bedrag van 400 euro per maand. Twintig procent van de studenten staat regelmatig of altijd in het rood. Het lenen zelf hoeft geen probleem te zijn, aldus het Nibud. Het probleem zit hem erin dat veel studenten er te makkelijk over denken en zich niet bedenken dat een studieschuld afgelost moet worden.

Wat is een studieschuld?

Wie geld leent bouwt een schuld op. Dat geldt niet alleen bij een studentenlening, maar bij iedere andere vorm van lenen. Normaal gesproken wordt een lening afgelost in maandelijkse termijnen. Een deel van het geleende bedrag en een deel rente wordt aan de bank of kredietverstrekker terugbetaald. Aan het eind van de looptijd is de lening afgelost en is een bepaald deel aan rente betaald. Die rente is de winst voor de bank. Studenten die geld lenen doen dat vaak aan de hand van de studentenlening. Die lening wordt in veel gevallen afgesloten bij het DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs). Het DUO is in staat om een zeer voordelige lening aan te bieden, waarbij pas afgelost hoeft te worden bij het voltooien van een studie. Maar veel studenten blijven geld lenen en lossen niets af. Op het moment dat zij afgestudeerd zijn, kan de schuld tot in de duizenden euro’s zijn opgelopen. En dan is toch echt het moment om te gaan aflossen. Juist door die hoge bedragen schrikken veel studenten. Het is dus nuttig om voor het lenen te weten wat er na je studie verwacht wordt en niet zomaar een lening af te sluiten.

Veranderingen studiefinanciering

Ook de media heeft het onderwerp studiefinanciering meerdere malen opgepakt; een thema dat toch interessant blijft. In de zomer van 2013 is het veel in de media geweest vanwege onduidelijkheid. Wel of geen ov-jaarkaart? Leenstelsel of studiefinanciering? Ook was het onduidelijk voor welke datum of data je moest inschrijven. Gelukkig zijn en waren er verschillende media dit speciaal voor jou op een rijtje hadden gezet.

Studiekeuzeactiviteiten

Zo hielp Jorien Janssen van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) de student: ‘Door de inschrijfdatum te vervroegen komt er ruimte voor studiekeuzeactiviteiten waar aankomend eerstejaars verplicht aan mee moeten doen. Zo hoopt de overheid een juiste studiekeuze te stimuleren en uitval van studenten tegen te gaan,’ zei Janssen tegen de Spits. Volgens de media mogen universiteiten gaan experimenteren met een bindend studieadvies, al in het tweede studiejaar. Zo heb je geen studieadvies waar je zelf voor mag kiezen om er tegen in te gaan, maar wordt het advies echt bindend. Een aantal universiteiten mag dit gaan doen. ‘We weten alleen nog niet welke dat zijn,’ zegt Jorien. ‘Dat wordt pas in april duidelijk. Dus de meeste eerstejaars moeten dan nog even goed opletten wat hen te wachten staat.’

Meerdere studies

Naast de vervelende regelingen, waren er ook meer goede dingen in de media te vinden, ook in de Spits. Zoals het kiezen van een tweede studie naast je eerste studie, voor ambitieuze studenten. Meer ambitieuze studenten krijgen daarbij de tijd om daarin een keuze te maken. Janssen: ‘Het is nu alleen mogelijk om tegen normaal collegegeld aan een tweede studie te beginnen, uiterlijk zes maanden voor het einde van je eerste studie. Was je te laat, dan had je kans dat je veel meer moest betalen. Maar dat is versoepeld en nu kan je je tot vlak voor het einde van je eerste studie normaal inschrijven.’ De huidige datum: na de zomer van 2015, deze datum voor de regeling geldt alleen voor de basisbeurs die verandert in een aanvullende beurs. De ov-jaarkaart of het studentenreisproduct waarmee je doordeweeks of in het weekend gratis kunt reizen met het openbaar vervoer, deze regeling blijft bestaan.

Studenten reisproduct

Het contract met de vervoerder had door de minister al eerder opgezegd moeten worden; hierdoor kan de ov-jaarkaart pas in 2017 verdwijnen. Verder vertelde Janssen aan de Spits: ‘Door dat uitstel kan het reisrecht van studenten op zijn vroegst pas op 1 januari 2017 worden versoberd. De invoering van het sociaal leenstelsel voor masterstudenten werd vorige week op het nippertje uitgesteld,’ vertelt Jorien. ‘Maar als het aan de minister ligt, moet de kogel volgend jaar wel echt door de kerk.’ Een interessante ontwikkeling: je merkt dat opiniemakers, columnisten zich ermee gaan bemoeien, erover schrijven en dat zelfs minister Bussemaker 3 januari 2014 zelf een stuk schreef over de doorgroeimogelijkheden van MBO’ers met betrekking tot de studiefinanciering en de regeling. Ze schreef dit stuk in de NRC. Los van dit stuk is de vraag natuurlijk ook: kun je ooit je ouderlijk huis verlaten? Opiniemaker en columnist Meindert Fennema schreef in de Volkskrant een column over deze ontwikkeling met als titel: ‘Het ouderlijk huis is als Hotel California geworden: You can never leave.’ Een zorg die meerdere studenten wellicht hebben. ‘Jongeren worden door het huidige regeringsbeleid afhankelijker van hun ouders,’ schrijft columnist Meindert Fennema in de Volkskrant. ‘De krakers uit de jaren ’70 en ’80 zijn de huizenbezitters van nu en zij kunnen hun kinderen zonder opgaaf van reden weigeren te helpen.’